آموزش ویترای (نقاشی روی شیشه)
ویترای هنری به ظاهر مدرن است اما قرن های زیادی است که در میان مردم کشورهای مختلف رواج داشته است. هنر ویترای را می توان در موزه های تاریخی نظاره کرد که به زیبایی تمام، توسط هنرمندان چیره دست نقاشی شده اند. درواقع ویترای به معنای رنگ آفرینی و زیبا سازی بر روی شیشه است که گاه این شیشه به صورت مسطح بوده و به تابلویی زیبا مبدل می شود و گاه این شیشه ها، ظروف شیشه ای ساده ای است که در طول روز شاید چندین بار بی تفاوت از کنارشان رد می شویم.
با کمک ویترای می توان ظروف ساده را به ظروفی بی نهایت زیبا و ارزشمند تبدیل کرد. شاید احساس کنید که برای انجام ویترای نیاز به کلاس های آموزشی ویترای دارید اما این طور نیست. اگر چند تکنیک ساده را بیاموزید، به راحتی می توانید این کار را در منزل انجام دهید. با حس خوب همراه باشید تا به طور کامل آموزش ویترای را فراگیرید.
شروع ویترای
بهتر است برای شروع ویترای، از شیشه های مسطح استفاده کنید و در مراحل بعدی که کمی بیشتر راه افتادید به تزیین ظروفتان بپردازید.
وسایل مورد نیاز برای هنر ویترای
- رنگ ویترای
- خمیر دور گیر
- ظرف شیشه ای یا شیشه مسطح
- پالت
- قلم مو
- تینر
- سوزن (برای ترکاندن حباب های رنگ)
- طرح مورد نظر
رنگ ویترای چه نوع رنگی است؟
خب همان طور که هر هنری رنگ مخصوص خود را دارد، ویترای نیز رنگ مخصوص به خود را دارد که می توان به دو نوع رنگ آن اشاره کرد. رنگ ویترای که بر پایه حلال تینر است، رنگی است که پس از خشک شدن، امکان پاک شدن را ندارد و در حجم های معمولا ۳۰ میلی لیتری در بازار یافت می شود. این رنگ مناسب ظروف است چرا که اگر بخواهید پس از مدتی ظرف خود را بشویید، رنگ ها از بین نمی روند. رنگ دیگر نیز بر پایه آب است و مناسب ظروف یا سطوحی که قرار است شسته شود، نیست.
خمیر دور گیر چیست؟
خمیر دورگیر یا لاینر، خمیری است که حتما در نقاشی ویترای مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع مرز بین رنگ ها را با لاینر مشخص می کنند. اگر از این خمیر استفاده نشود، رنگ ها به دلیل رقیق بودن، در هم آمیخته می شوند و تصویر جالبی در نهایت ایجاد نخواهد شد. این خمیرها به صورت ساده، متالیک و اکلیلی در بازار وجود دارند. برای دورگیری معمولی، اصولا از رنگ مشکی استفاده می شود و در دورگیری های تزئینی، رنگ های طلایی و … مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع خمیرهای دورگیر در بازار
خمیر دورگیر آموس
دورگیرهای کره ای آموس قیمت کمی دارند و برای افراد مبتدی مناسبند. در صورت حرفه ای شدن به هیچ عنوان از این خمیر استفاده نکنید چرا که با یک ضربه کوچک، خمیر خشک شده از سطح شیشه جدا می شود. این خمیر ها بیشتر مناسب یادگیری می باشند.
خمیر دورگیر ویترای ورساچ (ورسای)، پرشین و رپی، آسن
این دورگیرها تولیدات ملی است که در چندین رنگ به بازار عرضه شده اند و از لحاظ رنگی باید بگوییم که رنگ مشکی آن نسبت به مدل کره ای براقیت و زیبایی بیشتری دارد اما همانند خمیر کره ای، پس از خشک شدن، به سادگی با یک ضربه از شیشه جدا می شود.
دورگیرهای کادنس، ال بی، پ ب او
خمیر های دورگیر LB، Pebeo و کادنس از دورگیرهای با کیفیت محسوب می شوند که البته قیمتشان حدود ۴ برابر دورگیرهای ایرانی و کره ای است. طیف رنگی متفاوت و مدل های اکلیلی از ویژگی های این لاینرها است. برای این که مقاومت لاینر در برابر ضربه خوردگی زیاد باشد، پس از استفاده، تا چندین روز هیچ گونه ضربه ای به کار نزنید تا به طور کامل خشک شوند. پس از خشک شدن، مقاومت نسبتا خوبی خواهند داشت به طوری که می توان ظروف را مورد شستشو نیز قرار دارد. (دورگیر کادنس برای ظروفی که مورد شستشو قرار می گیرند، مناسب نیست.)
قلمو ویترای
برای نقاشی ویترای، از قلموهای سر گرد که کار آسان تری دارند، استفاده می شود و به هیچ عنوان قلموهای سر تخت مناسب این کار نیست. در هنگام خرید حتما به فروشنده بگویید که قلم مورد نظر را برای نقاشی ویترای می خواهید.
پالت نقاشی
پالت نقاشی نیز برای سهولت رنگ آمیزی مورد استفاده قرار می گیرد. با ریختن رنگ ها درون پالت، علاوه بر استفاده به اندازه از رنگ ها، از خشک شدن رنگ های ویترای که در اثر باز ماندن درب آن ها ممکن است رخ دهد، پیشگیری می کنید.
آموزش ویترای و شروع یک نقاشی زیبا
در ابتدا طرح مورد نظر را پیدا کنید. اگر اولین بار است که این کار را انجام می دهید بهتر است از طرح های ساده استفاده کنید. طرح خود را یا پرینت کنید و یا روی کاغذ پیاده کنید. سپس، زیر شیشه مسطح یا درون ظرف شیشه ای به گونه ای قرار دهید که بتوانید با خمیر دورگیر، طرح را روی شیشه پیاده کنید. حتما طرح خود را فیکس کنید و برای این کار از چسب استفاده کنید.
خط به خطی که در تصویر مشاهده می کنید را با خمیر لاینر، دورگیری کنید. حواستان باشد که تمامی خطوط با خمیر بسته شده اند و جای خروج برای رنگ ها باقی نمانده باشد. زمان دهید تا خمیر کاملا خشک شود. میزان فشار روی تیوپ لاینر، نباید بیش از حد یا خیلی کم باشد. سعی کنید میزان فشار را به گونه ای تنظیم کنید که تا آخر کار، طرحی یکنواخت داشته باشید.
پس از خشک شدن لاینرها، نوبت به رنگ کردن می رسد. رنگ های مورد نظر را درون پالت بریزید. (بطری رنگ را برای یکنواخت شدن تکان ندهید زیرا باعث ایجاد حباب هایی می شوند که در تمام نقاشی، دردسر ساز است.) اگر رنگ شما نیاز به رقیق شدن دارد از مدیوم مخصوص آن (تینر) استفاده کنید.
قلموی پهن خود را بردارید و از یک سمت به طور منظم، رنگ آمیزی کنید. میزان رنگ برداشته شده نباید زیاد باشد که امکان جاری شدن رنگ به سطح مجاور را داشته باشد. همچنین این میزان نباید کم باشد که در این صورت رد قلمو روی شیشه باقی خواهد ماند.
اگر می خواهید رنگ اکریلیک مورد استفاده روی شیشه ثابت باشد و قابلیت شستشو داشته باشد، رنگ را با چسب شیشه glass medium ترکیب کنید و به جای استفاده از قلمو از ابر استفاده کنید و رنگ را به صورت ضربه ای روی شیشه بزنید. در نهایت برای ثبات رنگ روی شیشه پس از اتمام کار می توانید از اسپری فیکساتور استفاده کنید.
پختن رنگ ویترای
اگر از رنگ محلول در آب استفاده کرده اید، نیازی به حرارت دادن درون فر ندارید زیرا این مرحله بدین منظور انجام می شود که ظروف تهیه شده، قابل شستشو شوند و طول عمر زیادی داشته باشند.
پس از اتمام کار و خشک شدن ۸ ساعته در محیط، شیشه رنگ شده را درون فر سرد قرار دهید و به مدت ۴۰ دقیقه در دمای ۱۶۰ درجه، حرارت دهید یا در دمای ۲۰۰ درجه به مدت ۳۰ دقیقه این کار را انجام دهید. نکته ای که اینجا مد نظر قرار خواهد گرفت این است که ظروف حتما باید درون فر سرد قرار گیرند و تا هنگام سرد شدن پس از حرارت نیز، خارج نشوند. به همین دلیل پس از اتمام کار درب فر را باز کنید تا سریع تر خنک شود. (در صورتی که دما به طور ناگهانی زیاد و کم شود، احتمال شکست شیشه وجود خواهد داشت)
شاید به نظر برسد که امکان شکست و ذوب شدن شیشه درون فر وجود داشته باشد که باید بگوییم دمای ذوب شیشه ۸۰۰ درجه سانتی گراد است و این مرحله را به راحتی می تواند تحمل کند.
در آخر اگر از ویترای برای ظروف استفاده می کنید، زیاد آن ها را مورد شستشو قرار ندهید. چرا که ویترای اصولا هنری تزئینی است و برای مصارف روزمره کاربرد ندارد.
آموزش مرحله به مرحله تزیین ظرف با ویترای
